Oyun firmalarının, istisna uygulamalarının detaylarının bilinememesi dolayısıyla vergisel yönden özellikle seri üretim kapsamında cezalarla karşı karşıya kaldıkları görülmektedir.
Teknokentlerde proje kapsamında oyun yazılımı gerçekleştiren şirketler, 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’ndaki tüm teşvik ve istisnalardan yararlanır.
Oyun firmaları, proje sürecinde harcamalarına yönelik olarak;
⦁ Personelin gelir vergisi stopaj teşviki,
⦁ SGK işveren prim desteği,
⦁ (Sınırlı) Damga Vergisi istisnası,
⦁ Gümrük Vergisi istisnası,
⦁ Makine ve teçhizat alımında KDV istisnası uygulamalarından faydalanmaktadır.
Oyun yazılım firmaları açısından kritik önemde olan ve yüksek tutarlara ulaşan;
⦁ Kurumlar vergisi istisnası,
⦁ Yazılım satışında KDV istisnası
müesseselerinin doğru şekilde uygulanması büyük önem arz etmektedir.
Oyun firmalarının, istisna uygulamalarının detaylarının bilinememesi dolayısıyla vergisel yönden özellikle seri üretim kapsamında cezalarla karşı karşıya kaldıkları görülmektedir.
I. Kurumlar Vergisi İstisnası
Oyun yazılım satışlarının Kurumlar Vergisi istisnasından yararlanması için;
a) Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nca belirlenen teknoloji geliştirme bölgelerinde faaliyet gösterilmesi,
b) Kazancın sadece teknopark ve teknokentlerdeki yazılıma dayalı üretim faaliyetlerinden elde edilen gelirlerden olması,
c) Bölge içi ve dışı faaliyetlerden elde edilen kazanç ayırımının yapılması gerekir.
Oyun yazılım firmaları Ekim 2017’den sonra başlayan projeleri için Bakanlar Kurulu Kararı’ndaki belge düzeni ile nitelikli harcama şartına da uyacaklardır.
Sınai Mülkiyet Kanunu çerçevesinde, oyun yazılımları da dahil olmak üzere yazılıma ilişkin haklar için patent veya faydalı model belgesi alınamamaktadır. BKK’nın 1/4 maddesi de bu durumu öngörmüş ve yazılımlar için, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu çerçevesinde telif hakkı tescil belgesi alınması durumunda istisnadan yararlanılmasını sağlamıştır. Başka bir deyişle, yazılım projeleri sonucunda ortaya çıkan gayrimaddi haklar için, Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan telif hakkı tescil belgesi alınması yeterli olacaktır.
Oyun yazılımları da bu kapsamda değerlendirilmekte ve telif hakkı tescil belgesine bağlanmaktadır. Ayrıca, belli büyüklükleri aşmayan oyun firmaları “proje bitirme belgesine” dayalı olarak da istisnadan yararlanabilirler.
1 no’lu KVK Tebliği’ne göre teknoparklarda yer alan girişimcilerin;
⦁ Yazılım ve Ar-Ge faaliyetleri sonucu meydana getirdikleri ürünleri seri üretime tabi tutarak pazarlamaları halinde;
⦁ Bu ürünlerin satılmasından elde edilen kazançların lisans, patent gibi gayrimaddi haklara isabet eden kısmı istisnaya konu edilecektir. Üretim ve pazarlama dolayısıyla elde edilen kazançlar ise vergiye tabi tutulacaktır.
Seri üretim kapsamında elde edilecek kazancın lisans ve patent gibi gayrimaddi haklara isabet eden kısmının belirlenmesinde transfer fiyatlandırması esaslarına göre ayrıştırma yapılacaktır.
Oyun firmalarının neredeyse tamamı seri üretim gerçekleştirdiğinden, kazancın gayrimaddi haklara ilişkin bölümü istisnaya konu edilecektir.
II. KDV İstisnası
KDV Kanunu’nun geçici 20. maddesi çerçevesinde, teknokentte faaliyette bulunan girişimcilerin kazançlarının Kurumlar Vergisi’nden istisna bulunduğu süre içinde, münhasıran bu bölgelerde ürettikleri ve sistem yönetimi, veri yönetimi, iş uygulamaları, sektörel, internet, oyun, mobil ve askeri komuta kontrol uygulama yazılımı şeklindeki teslim ve hizmetleri KDV’den istisnadır.
2019 yılından itibaren uygulanmak üzere, teknokentlerde KDV’den istisna şekilde yazılım teslim eden firmalar, yüklendikleri KDV’yi indirim konusu yapmaya başlamışlardır. Teknokentlerdeki yazılımcı firmalar açısından yüklenilen KDV’nin indirilememesi kuralı değiştirilmiş ve 01 Ocak 2019 tarihinden itibaren, yüklenilen KDV’lerin indirimine izin verilmiştir.
Örneğin; teknokentte faaliyet gösteren Güney Limited Şirketi, 2019 yılında başlattığı projesi sonucunda 1.000.000 TL maliyeti olan yeni bir oyun yazılımı geliştirmiştir. Bu oyun projesi dolayısıyla da 80.000 TL KDV yüklenmiş ve bu KDV’yi beyanname üzerinde henüz indirim konusu yapamamıştır.
Şirket, söz konusu yazılımını 2019 yılı içinde 3.000.000 TL’ye satmış ve bu tutar KDV’den istisna edilmiştir.
Bu durumda; 3.000.000 TL KDV’den istisna edilecek, şirketin yüklendiği KDV’ler ile ilgili herhangi bir işlem yapmasına gerek kalmayacak ve 80.000 TL KDV indirim yoluyla telafi edilene kadar KDV beyannamesinde yer almaya devam edecektir. 80.000 TL’nin iadesi ise söz konusu olmayacaktır.
KDV uygulamasında, hem kısmi hem de tam istisna kapsamına aynı anda giren işlemlerle karşılaşılmaktadır. Örneğin, teknoparktaki oyun yazılımlarının ihraç edilmesi durumunda, tam ve kısmi istisna uygulaması çakışır. Bu durumda, daha avantajlı olan tam istisna uygulamasının tercih edilmesi mümkündür. Böylece, bu yazılım ihracatı dolayısıyla yüklenilen KDV, KDV Kanununun 32. maddesine göre indirim ve iade konusu yapılabilecektir.
KDV Genel Uygulama Tebliği’nde de; “Teknoloji Geliştirme Bölgesi’nde üretilen yazılımın Kanunun 11 ve 12. maddeleri kapsamında ihraç edilmesi halinde, bu ihracata ilişkin yüklenilen KDV’nin, Kanunun 32. maddesine göre indirim ve iade konusu yapılması mümkündür.” denilmiştir.
KDV Genel Uygulama Tebliği’nin 2014 yılında yayımlanmasıyla birlikte, seri üretim faaliyetlerinde KDV istisnası da aynı şartlara bağlanmıştır. Buna göre, seri üretim sonucu yazılım satışlarında, ürünlerin lisans, patent gibi gayrimaddi haklara isabet eden satış tutarına KDV istisnası uygulanacak, kalan kısım ise KDV’ye tabi olacaktır.
Böylece, birden fazla kişi tarafından oynanan/indirilen oyunlarla ilgili yapılan satışlarda, sadece gayrimaddi hakka isabet eden hasılat için KDV istisnası uygulanacaktır.
III. Oyun Sırasında Yayımlanan Reklam Dahil Elde Edilen Gelirlerde İstisna Uygulaması
Örneğin; teknokentte faaliyet gösteren Umut A.Ş., teknokentte geliştirdiği oyunları gerek yurt içi gerekse yurt dışındaki kullanıcılar tarafından Googleplay, Apple Inc, Itunes Store vs. gibi yurt dışı firmalar aracılığı ile oynatmakta, bu aracı firmaların söz konusu oyun programlarının kaç kullanıcı tarafından indirilip kullanıldığı şirkete raporlanmaktadır. Şirket son kullanıcılardan Googleplay, Apple Inc, Itunes Store vs. gibi firmalar aracılığıyla oyun indirme bedeli olarak 1.500.000 TL, oyun programlarının indirilmesi/oynanması esnasında yayınlanan reklamlardan kaynaklı 2.000.000 TL fatura kesmiştir.
a) Kurumlar Vergisi İstisnası
Şirketin geliştirdiği oyun yazılımlarının yurt içi ve yurt dışındaki kullanıcılar tarafından Googleplay, Apple Inc, Itunes Store ve benzeri yurt dışı firmalar aracılığıyla indirilerek kullanılması karşılığında elde edilen kazançların (oyun esnasında yayınlanan reklamlar dolayısıyla elde edilen hasılattan pay almak suretiyle elde edilenler dahil) Kurumlar Vergisi’nden istisna edilmesi mümkündür. Bu istisna, sadece seri üretimdeki gayrimaddi hakka isabet eden tutarla sınırlı olarak uygulanacaktır. Bu istisna oranının tespiti için, ayrıntılı şekilde “seri üretim istisna oranı tespit raporu” hazırlanmalıdır.
Seri üretime isabet eden gayrimaddi hak oranının %85; 3.500.000 TL’lik faturaya ilişkin maliyetin ise 500.000 TL olması halinde:
Hasılat 3.500.000
Gider 500.000
Kazanç (3.500.000 – 500.000) 3.000.000
Normalde ödenecek Kurumlar Vergisi (3.000.000 x %20) 600.000 Kurumlar vergisinden istisna edilecek kazanç (3.000.000 x %85) 2.550.000
Kurumlar vergisine tabi kazanç (3.000.000 x %15) 450.000
Hesaplanan kurumlar vergisi (450.000 x %20) 90.000
Firmanın kurumlar vergisi dolayısıyla avantajı (600.000 – 90.000) 510.000
Bu firmanın teknoparkta olması, şirketin kasasında 510.000 TL vergi tutarının kalmasını sağlamıştır.
b) KDV İstisnası
KDV istisnası, reklam dolayısıyla elde edilen hasılata uygulanamaz. Böylece, 1.500.000 TL seri üretim kapsamında vergiden istisna olacak; 2.000.000 TL reklam hasılatı içinse KDV hesaplanacaktır. Yazılım yurt içine satılırsa:
Fatura bedeli 1.500.000
Normalde hesaplanması gereken KDV (1.500.000 x %18) 270.000 KDV’den istisna matrah (1.500.000 x %85) 1.275.000
KDV’ye tabi matrah (1.500.000 x %15) 225.000
Hesaplanan KDV (225.000 x %18) 40.500
Tahsil edilmeyen KDV (270.000 – 40.500) 229.500
Yazılım yurt dışına satılırsa, bu işlem hizmet ihracı olarak değerlendirilecek ve KDV hesaplanmayacaktır. Eğer oyun yazılımı, Türkiye’ye de satılıyor ve gelirin elde edildiği ülke ayrıştırılamıyorsa, istisna yukarıda belirtildiği gibi uygulanacaktır. Ayrıştırılıyorsa, Türkiye’ye satılan kısmı yukarıdaki şekilde; yurt dışına satılan kısmı ise tamamen KDV’den istisna olacaktır. Hizmet ihracında, reklam gelirleri üzerinden de KDV hesaplanmayacaktır.
IV. Genel Değerlendirme
Dünyadaki dijital oyun sektörü çok büyük bir ilerleme kaydetmiş ve büyük hasılatlar elde edilen bir faaliyet alanı haline gelmiştir. Türkiye’nin de bu pastadan payını alabilmesi, özellikle cari açığın önemli bir sorun haline geldiği bu dönemde önem arz etmektedir.
Oyun yazılımı yapan firmaların faaliyetleri mevzuatımıza göre “Ar-Ge” olarak değerlendirilmekte ve teknoparklardaki tüm teşvik ve desteklerden yararlanmaktadır. Bu nedenle, teknopark dışındaki oyun şirketlerinin teknoparklarda faaliyet göstermesi; teknoparkta halihazırda yer alan oyun firmalarının ise özellikle seri üretime yönelik istisnaları doğru şekilde uygulaması çok kritik öneme sahiptir.
Güven AYYILDIZ
SMMM ⦁ Ar-Ge ve Teknokent Uzmanı
